Kolorymetr czy Spektrofotometr – co wybrać i jaka jest różnica?
Jednym z najczęściej zadawanych pytań przed zakupem urządzenia do pomiaru barwy jest pytanie o to czym różni się kolorymetr od spektrofotometru.
Kolorymetr
Historycznie, każde urządzenie służące do pomiaru barwy było nazywane kolorymetrem. Jednak przez lata konstrukcja tych urządzeni ewoluowała i powstało wiele kontrowersji i niejasności w zakresie ich konstrukcji. Najstarsze urządzenia mierzące barwę były budowane w oparciu o krzywą czułości oka ludzkiego i bazowały na tzw. „filtrach trójchromatycznych”. Zasada działania kolorymetrów jest podobna do działania oka ludzkiego – światło jest dzielone na trzy barwy podstawowe: czerwony, zielony i niebieski. Filtry wyodrębniają wartości trójchromatyczne i zamieniają je na cyfrową informację o barwie, czyli wartości przestrzeni kolorymetrycznych, np. CIE Lab, Yxy, LCh. Niestety tanie kolorymetry potrafią przekłamywać informację o barwie, zdarza się nawet, że przekroczona zostaje oś układu współrzędnych i zamiast np. barwy żółtej kolorymetr informuje o barwie niebieskiej.
Spektrofotometr
Nieco później pojawiły się bardziej zaawansowane urządzenia, które analizowały barwę w oparciu o przebieg widma. Stąd pojawiła się nowa nazwa „Spektrofotometr”. Technicznie, spektrofotometry analizując widmo światła i dostarczając informacji wartościach energii odbitego światła w przedziale co 10 nm, są urządzeniami bardziej dokładnymi i niezawodnymi.
Wybierając spektrofotometr do pomiaru barwy decydujemy się na urządzenie kompletne i wręcz nieomylne. W przypadku kolorymetru decydujemy się na pewien kompromis w stosunku cena – jakość. Ciekawostką jest fakt, że niektórzy producenci, w tym 3Color® zdecydowało się na wprowadzenie urządzeń będących pośrednim rozwiązaniem, między kolorymetrem a spektrofotometrem czyli „Spektrokolorymetrem”.
Spektro-kolorymetr
„Spektro-kolorymetr” działa w oparciu o analizę widma ale z jej częściowym pokryciem. Jest urządzeniem mniej dokładny a sam przebieg widma może być interpolowany. Jest to jednak już urządzenie o bardzo wysokim stosunku jakości do ceny i nie posiada wad zwykłych kolorymetrów opartych o filtry trójchromatyczne. Wszystkie kolorymetry 3Color ( CP100 i CP200 ) są spektrokolorymetrami.
Rys.1 Odchylenia przebiegu krzywej spektralnej spektrokolorymetru CP100 w odniesieniu do wzorca spektralnego.
Co wybrać?
Jeśli:
- Nie potrzebujesz dokładnej analizy barwy z włączeniem przebiegu widma
- Informacja o kolorze ma charakter porównawczy i odwołujesz się do fizycznych wzorców
- Twoi kontrahenci nie będą komunikować się z Tobą za pomocą danych spektralnych lub innych wartości kolorymetrycznych
- Akceptujesz odchylenie od wzorców certyfikowanych na poziomie DE*ab ≈ 1.0
- Akceptujesz powtarzalność ΔE*ab ≈ 0,04 a zgodność między-instrumentalną ΔE*ab ≈ 0,4
- Twój biznes nie zależy od jakości barwy Twoich produktów lub dostaw.
To możesz zdecydować się na zakup kolorymetru np. model 3Color CP100 lub CP200
Jeśli:
- Twoja kontrola jakości jest restrykcyjna i potrzebujesz urządzenia o wysokiej powtarzalności ΔE*ab ≈ 0,02 i zgodności między-instrumentalnej ΔE*ab ≈ 0,2
- jeśli chcesz mieć urządzenie na wiele lat i utrzymywać spójność pomiarową poprzez cykliczne wzorcowanie urządzenia
- potrzebujesz danych widmowych lub współczynników wyliczanych z widma
- Twoi kontrahenci porównują wyniki używając spektrofotometru
- Od Twoich pomiarów zależy powodzenie w biznesie lub wizerunek firmy
To POWINIENEŚ posiadać spektrofotometr – np. model 3Color SV-300 lub 3Color 9000neo
Autor: Jarosław Urbański 3Color® Europe
Data publikacji: 23/03/2024
